|
|
<P >一、关于近体诗的定义<p></p></P>$ ?0 c$ y3 q$ N; E
<P >古体诗:唐代以后指区别于近体诗的一种诗体。这种诗体形成于汉魏六朝,有四言、五言、六言、七言、杂言诸种形式,句数没有限制,各句的字数也可以不齐,平仄和用韵都比较自由。也叫古诗或古风。<p></p></P>! n% @- D2 w$ H I$ O( Y' w
<P >近体诗:唐代形成的律诗和绝句的通称(区别于古体诗),句数、字数和平仄、用韵等都有比较严格的规定。<p></p></P>
; c u% I! q1 F. X<P >律诗:近体诗的一种,格律严密,故名。起源于南北朝,成熟于唐初。以八句为定格,分五言、七言两体,简称五律、七律。<p></p></P>- b$ w2 l1 F" Q7 v1 @
<P >排律:律诗的一种,又叫长律。就律诗定格加以铺排延长,故名。每首至少十句,有多至两百句以上者。分五言<FONT face="Times New Roman">-</FONT>七言。除句数外,其他方面与律诗相同。<p></p></P>
; C! D5 M9 Y: P3 b<P >绝句:也叫<FONT face="Times New Roman">“</FONT>截句<FONT face="Times New Roman">”</FONT>、<FONT face="Times New Roman">“</FONT>断句<FONT face="Times New Roman">”</FONT>。狭义的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>绝句<FONT face="Times New Roman">”</FONT>指近体诗的一种,每首四句,分五言、七言两类。<p></p></P>! N& e' R8 i0 o4 D$ C8 [
<P >广义的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>绝句<FONT face="Times New Roman">”</FONT>包括<FONT face="Times New Roman">“</FONT>古绝<FONT face="Times New Roman">”</FONT>和<FONT face="Times New Roman">“</FONT>律绝<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,前者属于古体诗的范畴,后者属于近体诗的范畴。<p></p></P>
R$ P6 g( v2 H, P( [3 c( g<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>
V) D5 @7 D/ c/ l, ~" Q<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>' N7 `# {. J" ^% f) W
<P >二、近体诗的押韵<p></p></P>
- R, Z Z9 L9 R<P ><FONT face="Times New Roman">1</FONT>、押平声韵<p></p></P>- L/ K6 H" e7 p! \; O
<P ><FONT face="Times New Roman">2</FONT>、句尾押韵,偶句押韵,首句可押韵也可不押韵(首句最后一字如果押韵就为平声,不押韵就为仄声,三、五、七句最后一字为仄)。<p></p></P>
0 S: {9 \4 p7 ` D5 R& R7 s<P ><FONT face="Times New Roman">3</FONT>、一韵到底,不能换韵。<p></p></P>' e# n, V) a v
<P ><FONT face="Times New Roman">4</FONT>、不出韵(这指的是“平水韵”,有兴趣的请参考王力《古代汉语》,第四册,附录二,“诗韵常用字表”,清代周兆基《佩文诗韵释要》。)<p></p></P>& ^8 ~2 w+ @# ?
<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>
6 D7 L. \0 ]: v1 o<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>
7 k1 G+ t$ H7 t<P >三、近体诗的对仗<p></p></P>
# s' y4 T6 y8 \' r<P >七言律诗和五、七言排律,除首联、尾联以外,各联都要求对仗;五、七言绝句(律绝),可对可不对。<p></p></P>
+ Z$ F7 U; V) I- d* {( a<P >关于近体诗对仗问题,下面讨论几个较为特殊的情况。<p></p></P>
8 U' U3 A1 ?4 x" \4 f4 t<P >(一)流水对<p></p></P>
3 E/ a% u9 E0 G8 o( s& g R# J) @6 E9 l<P >又叫<FONT face="Times New Roman">“</FONT>串对<FONT face="Times New Roman">”——</FONT>上下联相串成对,表示承接、条件、因果等关系,。这种对仗顺势而下,有如流水,故名。例如:<p></p></P>
: p# i; S$ B* o/ Z* Q1 E9 t<P >欲穷千里目,更上一层楼。<p></p></P>
2 a- y, |0 W. `2 _- \<P >即从巴峡穿巫峡,便下襄阳向洛阳。<p></p></P>+ o8 c8 F3 b9 [) s8 L
<P >(二)借对<p></p></P>
8 i' }) J. {& q5 u3 M2 W<P ><FONT face="Times New Roman">1.</FONT>利用多义的现象构成对仗<FONT face="Times New Roman">——</FONT>多义之字,在句中用的本是甲义,但同时借用其乙义来与另一字相对。例如:<p></p></P>
$ [" G" D" j! R( r1 p<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>
3 D, t3 z% S) l<P >酒中堪累月,身外即浮云。(杜审言《秋夜宴临津郑明府宅》)<p></p></P>
]# a9 Q" f1 F$ A; O<P ><FONT face="Times New Roman">“</FONT>月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>字,从句义上看,应是<FONT face="Times New Roman">“</FONT>年月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,这里又借用为<FONT face="Times New Roman">“</FONT>日月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>与<FONT face="Times New Roman">“</FONT>云<FONT face="Times New Roman">”</FONT>相对。<p></p></P>
0 B% r- f3 i& [0 Y/ z1 f1 o& ?<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>. m0 n8 {0 G* p( |$ q' Q5 O
<P >酒债寻常行处有,人生七十古来稀。(杜甫《曲江》)<p></p></P>, z! C$ x7 C6 Q0 O
<P ><FONT face="Times New Roman">“</FONT>寻常<FONT face="Times New Roman">”</FONT>是<FONT face="Times New Roman">“</FONT>通常<FONT face="Times New Roman">”</FONT>之意,这里又借用<FONT face="Times New Roman">“</FONT>八尺为寻,倍寻为常<FONT face="Times New Roman">”</FONT>之义,与<FONT face="Times New Roman">“</FONT>七十<FONT face="Times New Roman">”</FONT>相对。<p></p></P>: q* O# k$ x& T$ M4 l0 J& ~
<P ><FONT face="Times New Roman">2.</FONT>借音构成对仗。例如:<p></p></P>
1 k- r2 [" @4 Y0 S) u8 K<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>4 b, y2 E) R5 f/ c) a6 T
<P >事直皇天在,归迟白发生。<FONT face="Times New Roman">( </FONT>刘长卿《新安奉送穆谕德》<FONT face="Times New Roman">)<p></p></FONT></P>0 g; k5 W! P$ M N# |0 L$ t
<P ><FONT face="Times New Roman">“</FONT>皇<FONT face="Times New Roman">”</FONT>字,用的是<FONT face="Times New Roman">“</FONT>皇天<FONT face="Times New Roman">”</FONT>的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>皇<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,又借为<FONT face="Times New Roman">“</FONT>黄<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,与<FONT face="Times New Roman">“</FONT>白<FONT face="Times New Roman">”</FONT>相对。<p></p></P>1 a0 j0 g+ {: ~( _9 y9 B
<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>: U) V- W: |+ H! b. {, |
<P >山入白楼沙苑暮,潮生沧海野塘春。(元稹《寄乐天》)<p></p></P> ~) N1 z1 n& A5 p2 F+ F# b
<P ><FONT face="Times New Roman">“</FONT>沧<FONT face="Times New Roman">”</FONT>字,用的是<FONT face="Times New Roman">“</FONT>沧海<FONT face="Times New Roman">”</FONT>的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>沧<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,又借为<FONT face="Times New Roman">“</FONT>苍<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,与<FONT face="Times New Roman">“</FONT>白<FONT face="Times New Roman">”</FONT>相对。<FONT face="Times New Roman"> <p></p></FONT></P>
0 i/ v$ [: o; F3 s. | j1 ]; n0 x<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P> |
|