|
<P >一、关于近体诗的定义<p></p></P>
- Q5 b9 {. t! R7 Q<P >古体诗:唐代以后指区别于近体诗的一种诗体。这种诗体形成于汉魏六朝,有四言、五言、六言、七言、杂言诸种形式,句数没有限制,各句的字数也可以不齐,平仄和用韵都比较自由。也叫古诗或古风。<p></p></P>
$ C" x# R& ]- a0 ]$ m6 z<P >近体诗:唐代形成的律诗和绝句的通称(区别于古体诗),句数、字数和平仄、用韵等都有比较严格的规定。<p></p></P>
% L7 o, y1 K$ }' l+ s<P >律诗:近体诗的一种,格律严密,故名。起源于南北朝,成熟于唐初。以八句为定格,分五言、七言两体,简称五律、七律。<p></p></P>3 u; `9 ^5 n8 L: ]
<P >排律:律诗的一种,又叫长律。就律诗定格加以铺排延长,故名。每首至少十句,有多至两百句以上者。分五言<FONT face="Times New Roman">-</FONT>七言。除句数外,其他方面与律诗相同。<p></p></P>) y' ^; [7 ^4 `' {2 V5 g* w; \
<P >绝句:也叫<FONT face="Times New Roman">“</FONT>截句<FONT face="Times New Roman">”</FONT>、<FONT face="Times New Roman">“</FONT>断句<FONT face="Times New Roman">”</FONT>。狭义的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>绝句<FONT face="Times New Roman">”</FONT>指近体诗的一种,每首四句,分五言、七言两类。<p></p></P>
% T+ K; ?" l" [* ?<P >广义的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>绝句<FONT face="Times New Roman">”</FONT>包括<FONT face="Times New Roman">“</FONT>古绝<FONT face="Times New Roman">”</FONT>和<FONT face="Times New Roman">“</FONT>律绝<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,前者属于古体诗的范畴,后者属于近体诗的范畴。<p></p></P>. E. X3 R- N7 ]' c, i
<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>' h8 X: p0 H7 @2 ?/ A
<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>
3 ?9 q0 f. m* E$ J3 \/ j<P >二、近体诗的押韵<p></p></P>5 }8 ]: j; I H1 q
<P ><FONT face="Times New Roman">1</FONT>、押平声韵<p></p></P>" [3 G0 z7 \- {% W/ g
<P ><FONT face="Times New Roman">2</FONT>、句尾押韵,偶句押韵,首句可押韵也可不押韵(首句最后一字如果押韵就为平声,不押韵就为仄声,三、五、七句最后一字为仄)。<p></p></P>
' q& l$ k, t) |8 }4 ~8 X: h<P ><FONT face="Times New Roman">3</FONT>、一韵到底,不能换韵。<p></p></P># P% g' o8 q" a( O3 N
<P ><FONT face="Times New Roman">4</FONT>、不出韵(这指的是“平水韵”,有兴趣的请参考王力《古代汉语》,第四册,附录二,“诗韵常用字表”,清代周兆基《佩文诗韵释要》。)<p></p></P>- v+ z3 b+ W7 L
<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>
5 P. w7 M0 t! O3 \) V0 ?% S% l) H<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>: U+ e) I) ?5 N* X% b6 H# m
<P >三、近体诗的对仗<p></p></P>
9 C3 f; L0 J3 G0 Q! ~1 c<P >七言律诗和五、七言排律,除首联、尾联以外,各联都要求对仗;五、七言绝句(律绝),可对可不对。<p></p></P>) w7 ]0 Z# |# [) M& S x
<P >关于近体诗对仗问题,下面讨论几个较为特殊的情况。<p></p></P>
; U# ?- @9 a& @, E6 Y<P >(一)流水对<p></p></P>
* M! V$ b& O% `1 [. X5 k* e& {<P >又叫<FONT face="Times New Roman">“</FONT>串对<FONT face="Times New Roman">”——</FONT>上下联相串成对,表示承接、条件、因果等关系,。这种对仗顺势而下,有如流水,故名。例如:<p></p></P> _4 t7 V/ M ?) a/ q
<P >欲穷千里目,更上一层楼。<p></p></P>
) U0 c ~3 u5 ?" N<P >即从巴峡穿巫峡,便下襄阳向洛阳。<p></p></P>: J3 V5 W" ~4 d; [2 Z, Q, [4 G! d
<P >(二)借对<p></p></P>
y6 y$ Q% Y9 |5 Y. j+ M2 A<P ><FONT face="Times New Roman">1.</FONT>利用多义的现象构成对仗<FONT face="Times New Roman">——</FONT>多义之字,在句中用的本是甲义,但同时借用其乙义来与另一字相对。例如:<p></p></P>
: ?7 \, s3 \5 ?. d- n$ N<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>
* G" a! }7 d9 T4 b6 ]4 z* Z+ q' u% T<P >酒中堪累月,身外即浮云。(杜审言《秋夜宴临津郑明府宅》)<p></p></P>
5 f% m* c& X7 L% ^<P ><FONT face="Times New Roman">“</FONT>月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>字,从句义上看,应是<FONT face="Times New Roman">“</FONT>年月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,这里又借用为<FONT face="Times New Roman">“</FONT>日月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>与<FONT face="Times New Roman">“</FONT>云<FONT face="Times New Roman">”</FONT>相对。<p></p></P>. h2 H- [- k0 U0 S
<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>
1 ?% k, c, G" F% O& G<P >酒债寻常行处有,人生七十古来稀。(杜甫《曲江》)<p></p></P>& e# D* x2 t; z" ~; P
<P ><FONT face="Times New Roman">“</FONT>寻常<FONT face="Times New Roman">”</FONT>是<FONT face="Times New Roman">“</FONT>通常<FONT face="Times New Roman">”</FONT>之意,这里又借用<FONT face="Times New Roman">“</FONT>八尺为寻,倍寻为常<FONT face="Times New Roman">”</FONT>之义,与<FONT face="Times New Roman">“</FONT>七十<FONT face="Times New Roman">”</FONT>相对。<p></p></P>
, J# U4 q7 O; i( `- o# l; T/ s9 p<P ><FONT face="Times New Roman">2.</FONT>借音构成对仗。例如:<p></p></P>
$ x; T; V3 ~5 ?: G# J<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>+ Y' d+ g+ _+ W+ ]0 o R* w' N/ l* _
<P >事直皇天在,归迟白发生。<FONT face="Times New Roman">( </FONT>刘长卿《新安奉送穆谕德》<FONT face="Times New Roman">)<p></p></FONT></P>
! m8 X4 {$ ^( H1 A4 |% \9 s/ x<P ><FONT face="Times New Roman">“</FONT>皇<FONT face="Times New Roman">”</FONT>字,用的是<FONT face="Times New Roman">“</FONT>皇天<FONT face="Times New Roman">”</FONT>的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>皇<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,又借为<FONT face="Times New Roman">“</FONT>黄<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,与<FONT face="Times New Roman">“</FONT>白<FONT face="Times New Roman">”</FONT>相对。<p></p></P>
% R. g; Y3 F1 |! K& d- F5 L# h5 X<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>6 b* R* p' ~" f3 O# x- j
<P >山入白楼沙苑暮,潮生沧海野塘春。(元稹《寄乐天》)<p></p></P>3 Q* x/ v4 c; Y
<P ><FONT face="Times New Roman">“</FONT>沧<FONT face="Times New Roman">”</FONT>字,用的是<FONT face="Times New Roman">“</FONT>沧海<FONT face="Times New Roman">”</FONT>的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>沧<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,又借为<FONT face="Times New Roman">“</FONT>苍<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,与<FONT face="Times New Roman">“</FONT>白<FONT face="Times New Roman">”</FONT>相对。<FONT face="Times New Roman"> <p></p></FONT></P>
. G3 \: X1 a& O t; F<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P> |
|