|
<P><FONT size=3>古代汉语中分为平、上、去、入四声,而现代汉语则由阴平、阳平、上声、去声构成,因此从古代到现代语音变化可概括为八个字:平分阴阳,入派三声(入声合入到平、上、去三声中)。即我们现在说的普通话里已经没有入声(但是有些方言里还保留有部分入声)。古人作诗讲究平仄,如果以现代汉语来看,阴平、阳平属于平声,上声、去声属于仄声,现在普通话里不存在的入声也属于仄声。这样就会出现一个问题,即现代汉语中的阴平、阳平中的一些字,虽然在今天看属于平声,但是如果它们是由古代汉语中的入声转化来的,那么在古代就应该归入仄声,而非平声。</FONT></P>
) k7 {# M% F; c& h) b Z<P><FONT size=3>下面的表列出了一些常用字,它们今读阴平、阳平,但在中古时期却是入声字。同时需要补充的是,鼻音韵尾(<FONT face="Times New Roman">n</FONT>、<FONT face="Times New Roman">ng</FONT>)的平声字在这里查不到,就是说不必再从表中查找,可直接认为是平声。</FONT></P>* J/ O* T: @9 \2 p
<P><FONT size=3><FONT face="Times New Roman"></FONT></FONT>( ~! \: p5 S% U- f% k! J& k% o
<P># K1 h/ y# p/ i" }
<P><FONT size=3> B:八捌,拔跋魃,白,薄雹,逼,荸,瘪鳖憋蹩,别,亳孛勃渤脖钹舶伯铂魄(落魄)柏(柏林)泊箔博搏踣拨剥;<FONT face="Times New Roman"> </FONT></FONT></P>
% Q$ X8 S6 Q" g8 X) X<P><FONT size=3> C:擦,插锸,察,拆,吃,出,戳,撮;<FONT face="Times New Roman"> </FONT></FONT></P>
( N; ^7 J9 H6 F% F<P><FONT size=3> D:答搭,达鞑耷褡妲怛靼,纛,得德,滴,迪的籴镝嫡狄逖荻涤敌笛,跌,谍蝶牒喋蹀碟迭叠垤,督,毒笃独髑读犊黩渎椟,咄掇,度(揣度)铎夺;<FONT face="Times New Roman"> </FONT></FONT></P>! s! N8 e1 ~) K# p
<P><FONT size=3> E:额;<FONT face="Times New Roman"> </FONT></FONT></P>
d& K! M6 L5 l! i# J3 N* t<P><FONT size=3> F:发,罚乏伐筏阀,佛,缚(缚药),服伏袱弗拂福幅蝠;<FONT face="Times New Roman"> </FONT></FONT></P>/ M+ G4 u" |& {8 R
<P><FONT size=3> G:割胳格咯骼阁搁疙鸽革鬲隔<FONT face="Times New Roman">[</FONT>木鬲<FONT face="Times New Roman">]</FONT>膈嗝,刮聒,郭,国蝈虢;<FONT face="Times New Roman"> </FONT></FONT></P>. X9 K- [# Y1 ~) Z
<P><FONT size=3> H:哈,蛤(蛤蟆),喝,合盒盍曷涸翮核劾鹘纥,黑嘿,忽惚,滑猾,豁,活;<FONT face="Times New Roman"> </FONT></FONT></P>! ]! u# B8 V; F
<P><FONT size=3> J:疾迹积激击唧缉绩,及汲极级圾急蒺嫉辑集给藉籍脊鲫棘即姞殛亟戢,夹浃,铗颊,截桀杰竭碣揭捷睫婕洁颉结拮鲒接节疖劫孑,掬鞠,菊桔局跼,绝掘崛倔撅厥橛镢蹶蕨獗决诀抉角(角色)桷觉谲爵噱攫;<FONT face="Times New Roman"> </FONT></FONT></P>
$ Y% p' r/ U* k- r$ l<P><FONT size=3> K:嗑瞌颏壳咳,哭窟;<FONT face="Times New Roman"> </FONT></FONT></P>
: N/ R, k8 ?+ w, t, z<P><FONT size=3> L:拉邋;<FONT face="Times New Roman"> </FONT></FONT></P>
0 |6 ^* z4 p# c3 q* k7 ^<P><FONT size=3> P:拍,劈,撇,泼,扑,仆璞瀑;<FONT face="Times New Roman"> </FONT></FONT></P>0 d" O1 d& x; ]" {1 O/ d
<P><FONT size=3> Q:七染漆戚,掐,曲,缺阙;<FONT face="Times New Roman"> </FONT></FONT></P>
8 [8 _0 P0 Q* K$ q' s' r<P><FONT size=3> S:塞,杀刹铩煞,勺芍杓,舌折,失湿虱,十拾石食蚀实什识,叔,孰熟塾赎淑秫,刷,说,俗,缩;<FONT face="Times New Roman"> </FONT></FONT></P>( q/ n2 E3 ` {* N* U: y! F" Z8 w
<P><FONT size=3> T:踏(踏实)塌遢,踢剔,贴帖,突凸秃,托脱;<FONT face="Times New Roman"> </FONT></FONT></P>/ ]- }- }& F7 I8 T# t% ?" k: c
<P><FONT size=3> W:挖,屋;<FONT face="Times New Roman"> </FONT></FONT></P>: ^% X1 S* E! k
<P><FONT size=3> X:膝昔惜吸息熄媳析淅晰悉锡夕汐,习席袭隰檄,侠狭峡匣狎辖瞎黠,挟叶(叶韵)胁协歇蝎,薛,学穴削;<FONT face="Times New Roman"> </FONT></FONT></P>6 Y0 d: X" O) V* B' D; Y, u
<P><FONT size=3> Y:鸭押,一壹揖,约曰;<FONT face="Times New Roman"> </FONT></FONT></P>. u& i- A2 Q _; p8 t- c
<P><FONT size=3> Z:杂匝鉔,凿,则责帻箦泽择,贼,炸(油炸)铡闸轧(轧钢)扎札,摘,宅翟,着(着急),蛰螫折哲蜇摺辄辙,只(一只)织汁,直值植殖侄执职踯,粥,轴妯,逐烛竹筑竺,卓桌捉拙,琢啄灼酌茁浊斫濯</FONT></P>
5 i" R5 ~: b: B5 d$ Y* H0 |<P><FONT size=3><FONT face="Times New Roman">2 c6 z: m. \" N9 J T* i! d
<P></FONT></FONT>
; i* R0 k k& o# r$ o<P>
! b/ i' g2 S" x8 Q<P><FONT size=3>以上引自</FONT></P>8 Z& R! z) r1 W
<P><a href="http://www.zhgc.com/ylzs/D05%BB%EC%C8%EB%C6%D5%CD%A8%BB%B0%C6%BD%C9%F9%D6%D0%B5%C4%C8%EB%C9%F9%D7%D6%B1%ED.htm" target="_blank" ><FONT face="Times New Roman" size=3>http://www.zhgc.com/ylzs/D05%BB%EC%C8%EB%C6%D5%CD%A8%BB%B0%C6%BD%C9%F9%D6%D0%B5%C4%C8%EB%C9%F9%D7%D6%B1%ED.htm</FONT></A></P>* x1 ]/ t% w) `
<P><FONT size=3>是介绍楹联知识的网页,其中部分摘自余德泉的《对联通》一书。我手头有王力主编的《古代汉语》的附录中的《中古常用入声字今读阴平、阳平字表》,可惜本人不会五笔,打这些字出来恐怕难度太大,只好大致引用了一下,以后会对以上的引用做修改补充。</FONT></P>, d' }' D7 O# o& d$ k
<P><FONT size=3>下面以诗为例略加解释。</FONT></P>3 \) r* y& [+ ?/ \2 B4 p8 O
<P><FONT size=3>上联<FONT face="Times New Roman"> 1 </FONT>白日依山尽,<FONT face="Times New Roman"> | | </FONT>―<FONT face="Times New Roman"> </FONT>―<FONT face="Times New Roman"> |</FONT></FONT></P>
/ G1 P" {8 N; |<P><FONT size=3><FONT face="Times New Roman"> 2 </FONT>黄河入海流。―<FONT face="Times New Roman"> </FONT>―<FONT face="Times New Roman"> | | </FONT>-</FONT></P>
' V) E" O. h9 V" I7 ~0 Z<P><FONT size=3>下联<FONT face="Times New Roman"> 3 </FONT>欲穷千里目,<FONT face="Times New Roman"> | </FONT>―<FONT face="Times New Roman"> </FONT>―<FONT face="Times New Roman"> | |</FONT></FONT></P>
6 Y, X2 f1 A, j3 a9 U<P><FONT size=3><FONT face="Times New Roman"> 4 </FONT>更上一层楼。<FONT face="Times New Roman"> | | | </FONT>-<FONT face="Times New Roman"> </FONT>-</FONT></P>9 I7 u6 r/ M& T
<P><FONT size=3>我们先根据上表标出这首诗的平仄。对于第一句来说,“白”字读阳平,因此需要我们的特殊注意,上表中有出现,说明在古代“白”读入声,此处应标仄声。“依”、“山”读阴平,但是上表中没有出现,因此仍然标平声。“日”和“尽”不属于阴平、阳平,因此不必查表,直接标仄声就可以了。其实对于以鼻音做韵尾的“山”来说,也不必查表,可直接认为是平声。其余三句同理。</FONT></P>* ]) f/ C3 ~4 y, Q, d. L$ U' Z3 B9 T
<P><FONT size=3>下面是我所要讲的<FONT color=#e61a1a>重点</FONT>之处了,第一点提到的平仄,指每句的第二、四两字,其余字则没有这些限制。第三点请看括号中说明。此处还是主要以这首五言诗为例,对于七言诗来说,以下几点就是指每句的二、四、六三字而言了。</FONT></P>
5 _& H& D( K* m7 |<P><FONT size=3><FONT color=#e61a1a>第一</FONT>、从每句中来看,平仄是相间的;从每联中看,平仄是相反的,上联后句与下联前句平仄相同。前者就是说“日”与“山”,“河”与“海”,“穷”与“里”,“上”与“层”,平仄要交错,不能相同。后者是说上联中前句“日”和“山”与后句“河”和“海”平仄正好相反,下联也是如此,而上联后句(诗的第二句)中的“河”和“海”与下联前句(诗的第三句)中的“穷”和“里”平仄则相同。</FONT></P>
0 [+ f1 p* r0 Z: |: c, M( [<P><FONT size=3><FONT color=#f70909>第二</FONT>、每句句末不能出现连续的三个平声。这一点也可说成五言仄起平收句、七言平起平收句倒数第三字非仄不可。如</FONT></P>
1 n' r9 ?4 B7 u3 l" |2 _<P><FONT size=3>更上一层楼<FONT face="Times New Roman"> | | | </FONT> -<FONT face="Times New Roman"> </FONT>-<FONT face="Times New Roman"> </FONT>正确</FONT></P>
3 Z S4 q& W: Y2 Q# N8 a<P><FONT size=3>更上三层楼<FONT face="Times New Roman"> | | </FONT>― ― ― 错误</FONT></P>& V4 q+ Z+ e' C5 o
<P><FONT size=3>轻舟已过万重山<FONT face="Times New Roman"> </FONT>-<FONT face="Times New Roman"> </FONT>-<FONT face="Times New Roman"> | | | </FONT>-<FONT face="Times New Roman"> </FONT>-<FONT face="Times New Roman"> </FONT>正确</FONT></P>. S+ P/ p( X9 Y# G( H) F- x% \
<P><FONT size=3>轻舟已过千重山<FONT face="Times New Roman"> </FONT>-<FONT face="Times New Roman"> </FONT>-<FONT face="Times New Roman"> | | </FONT>―<FONT face="Times New Roman"> </FONT>―<FONT face="Times New Roman"> </FONT>―<FONT face="Times New Roman"> </FONT>错误</FONT></P>9 Q/ V; ~$ l- ^3 R6 @+ Z8 Q
<P><FONT size=3><FONT color=#ee1111>第三</FONT>、五言诗中的平起平收句(第二字为平,末字为平),七言诗中的仄起平收句(第二字为仄,末字为平)中第一、三或第一、三、五字中必须有一个平声,否则就是“孤平”。如</FONT></P>* K, L# ]9 Z$ w, \
<P><FONT size=3>黄河入海流<FONT face="Times New Roman"> </FONT>―<FONT face="Times New Roman"> </FONT>―<FONT face="Times New Roman"> | | </FONT>-<FONT face="Times New Roman"> </FONT>正确</FONT></P> K4 L9 p2 z' q# s" V9 k. h
<P><FONT size=3>大河入海流<FONT face="Times New Roman"> | </FONT>-<FONT face="Times New Roman"> | | </FONT>-<FONT face="Times New Roman"> </FONT>错误</FONT></P>
6 q; Z) S& r0 i4 r, P<P><FONT size=3>千里江陵一日还<FONT face="Times New Roman"> </FONT>-<FONT face="Times New Roman"> | </FONT>-<FONT face="Times New Roman"> </FONT>-<FONT face="Times New Roman"> | | </FONT>-<FONT face="Times New Roman"> </FONT>正确</FONT></P>
: I! K$ `% @2 m<P><FONT size=3>万里江陵一日还<FONT face="Times New Roman"> | | </FONT>-<FONT face="Times New Roman"> </FONT>-<FONT face="Times New Roman"> | | </FONT>-<FONT face="Times New Roman"> </FONT>正确</FONT></P>* U) j; }% n. ~7 p- c4 O
<P><FONT size=3>万里武昌一日还<FONT face="Times New Roman"> | | | </FONT>-<FONT face="Times New Roman"> | | </FONT>-<FONT face="Times New Roman"> </FONT>错误</FONT></P>
0 x2 h& ?; Z# |# t8 ~<P><FONT size=3><FONT face="Times New Roman">
$ O" N6 ]! n2 s5 [, n. @<P></FONT></FONT>
; |) L& r: x: o3 ?<P>
: f% n# O' {, G/ ?6 a3 v<P><FONT size=3>————————————————————————</FONT></P>& ]4 U! J5 Z- P! z; n" ] b, D+ q
<P>" M& n( {* l3 M" ~6 s) ~% Q' V8 z) L
<P><FONT face="Times New Roman" size=3></FONT></P>) o- m3 k# ^0 { F
# }' U0 ~8 B9 J% G- @3 z
: A+ |8 D1 a" {, {
# Y2 @/ ^% u6 E c, S; b<P><FONT size=3></FONT>2 V% k; a$ q4 g) |+ Z
<P>- \& h1 S3 z$ ~& e$ _* i; G
<P><FONT face="Times New Roman" size=3></FONT></P>
, j# f$ r; S! ~ u$ J& ?$ M2 v' U<P><FONT size=3>下面再补充新的内容:</FONT></P>& M8 k& Z |* u, k* p
<P><FONT size=3><FONT face="Times New Roman">1</FONT>、古代有的字有多个读音,如“探”既可读成现在的去声,也可读成阴平;“玩”可读成阳平和去声;“看”可读成去声和阴平。</FONT></P>- F- P: J U8 |
<P><FONT size=3><FONT face="Times New Roman">2</FONT>、现代轻声之类古读本调,如“着”、“了”、“过”。</FONT></P>5 `: i: v: z1 Z, w% b+ F
<P><FONT size=3><FONT face="Times New Roman">3</FONT>、变调之类按本调处理,如“野火烧不尽”中“不”应读成去声而不是按变调读成阳平。</FONT></P>
/ u4 |. J) B3 C/ h2 w* J) ?9 _! b+ R<P>& T& W2 Y" Q% D/ V A A w
<P><FONT face="Times New Roman" size=3></FONT></P>2 J+ ]1 A6 l, ]. [ y# }
<P>' M- C; J+ \( p) e6 J# V
<P>
4 D% v5 _* l7 j; r) ~/ t% y<P><FONT face="Times New Roman" size=3></FONT></P>3 \, o! d! v A+ H5 h1 u
<P>
% v1 @* k j2 F) I8 J<P><FONT size=3>下面介绍一种特殊的规则——<FONT color=#f70909>变格</FONT>(也叫<FONT color=#f70909>拗-救</FONT>)</FONT></P>! y- p! o0 q2 V N
<P>; U6 ?9 f2 @+ E, Q3 o
<P><FONT face="Times New Roman" size=3></FONT></P>& U0 `& R5 ?+ ]9 s7 [; e" g) ]
<P>9 T4 ]% B( b: y- }; J
<P><FONT size=3><FONT color=#f70909>第一</FONT>、句中的拗救。</FONT></P>
' B) a* [3 e( i/ G* Z! ~<P>
& j4 [7 }4 i) Z8 p c, `" y7 N" K<P><FONT face="Times New Roman" size=3></FONT></P>9 J8 S' c/ P7 I8 M, E1 V" U+ E- K+ [; P! W
<P>6 _3 y; m1 F+ I6 k, o/ a
<P><FONT size=3>无为在歧路,儿女共沾巾。</FONT></P>. o( O3 L& e( B& ]1 w! S
<P><FONT size=3>――<FONT face="Times New Roman"> | </FONT>-<FONT face="Times New Roman"> |</FONT></FONT></P>
: l# E$ d+ n/ V3 Q: L. s s<P><FONT size=3>“无为在歧路”中平仄不符合前面介绍的规则,但是属于一种常见的变格,即用第三个字的仄声补救第四个字的平声(差不多相当于这样一看就把“歧”当成仄声了)</FONT></P>
/ @8 n( R" e( _$ `$ H/ {' C<P><FONT size=3>同样的还有</FONT></P>7 U' t$ x& Q- n' B4 E% I8 }$ Q
<P><FONT size=3>回看射雕处,千里暮云平。</FONT></P>
$ `0 J c5 E% z0 j<P><FONT size=3>其中需要注意的是“看”要读成阴平而不是去声。(不懂的罚看前面的内容)</FONT></P>
7 j/ Q" s/ t E5 U6 g3 P% ]<P>; F5 M8 l3 G, ^1 ?
<P><FONT face="Times New Roman" size=3></FONT></P>6 S% J8 y& a5 u4 m/ b
<P>, ?" i& a. `5 ?7 J* x
<P><FONT size=3>千载琵琶作胡语,分明怨恨曲中论。</FONT></P>
7 f/ Y5 ?, r) ?0 h4 W' H<P><FONT size=3>―<FONT face="Times New Roman"> | </FONT>――<FONT face="Times New Roman">| </FONT>―<FONT face="Times New Roman"> |</FONT></FONT></P>1 | y, D& }. ^8 X+ L& Z
<P><FONT size=3>“千载琵琶作胡语”中第二、四、六三字也不符合规则,但也是常用变格,这回用第五个字“作”(仄声)来补救。</FONT></P>0 v8 ?6 B1 C2 P k; S, M' f
<P> M' B. N' _9 @8 x0 Y9 i
<P><FONT face="Times New Roman" size=3></FONT></P>5 q+ }; B% x) t$ w e
<P>) F8 ~+ q+ T* W" A! L
<P><FONT size=3><FONT color=#f70909>第二</FONT>、出句拗,对句救</FONT></P>
, j; I# t) w4 X( r3 y9 s3 \<P>1 q( m" S3 T6 Y$ I \! v* s2 s
<P><FONT face="Times New Roman" size=3></FONT></P>
% {1 I7 c- Q; c( ~<P>
0 A8 K E& H* u$ @* [<P><FONT size=3>野火烧不尽,春风吹又生。</FONT></P>: U; b2 |; {+ y) f ?" w6 n# K
<P><FONT size=3><FONT face="Times New Roman">| |</FONT>-<FONT face="Times New Roman"> | | </FONT>―――<FONT face="Times New Roman"> | </FONT>-</FONT></P>" Y4 R" O' g- X2 V
<P><FONT size=3>第一句第四字“不”用下一句第三字“吹”补救。</FONT></P>9 U# F+ s7 i3 a( c9 i! f
<P><FONT size=3>一身报国有万死,双鬓向人无再青。</FONT></P>; p9 f, ~ D3 n& O, Y" q
<P><FONT size=3>―<FONT face="Times New Roman"> | </FONT>―<FONT face="Times New Roman">| | | | </FONT>―<FONT face="Times New Roman"> | |</FONT>――<FONT face="Times New Roman"> | </FONT>―</FONT></P>, N4 K: o( ~/ @
<P><FONT size=3>第一句第六字“万”用下一句第五字“无”补救。</FONT></P>
* I4 [' i- |7 _3 r<P><FONT size=3></FONT></P>
+ X9 G7 m9 T `) ^# x1 a4 B<P><FONT size=3></FONT></P>
- L7 h' y) ^1 t* `* w' P, C' t7 \<P><FONT size=3>变格因为唐代许多诗人都用,因此就成了正确用法了,而且这样用还会显得专业^_^</FONT>& N ?5 L( b% j, G. d$ i. @
<P>- u3 A6 r( a- P+ W+ f r8 [ U
<P><FONT face="Times New Roman" size=3></FONT></P>$ K R& N9 ?/ V( [
6 R& \) d5 b: j6 P, e# k
' J4 h" w1 b2 u$ i( a! w
[此贴子已经被作者于2006-5-16 23:17:14编辑过] , }3 L6 Z* `% w7 u
|
|