|
<P >一、关于近体诗的定义<p></p></P>% P4 D7 O! b; ]0 w" L' Z
<P >古体诗:唐代以后指区别于近体诗的一种诗体。这种诗体形成于汉魏六朝,有四言、五言、六言、七言、杂言诸种形式,句数没有限制,各句的字数也可以不齐,平仄和用韵都比较自由。也叫古诗或古风。<p></p></P>- r+ } L3 p( x" U
<P >近体诗:唐代形成的律诗和绝句的通称(区别于古体诗),句数、字数和平仄、用韵等都有比较严格的规定。<p></p></P>
9 K/ ^1 u! K" q( a" x7 F<P >律诗:近体诗的一种,格律严密,故名。起源于南北朝,成熟于唐初。以八句为定格,分五言、七言两体,简称五律、七律。<p></p></P>
3 K/ P) K: e1 ?0 C<P >排律:律诗的一种,又叫长律。就律诗定格加以铺排延长,故名。每首至少十句,有多至两百句以上者。分五言<FONT face="Times New Roman">-</FONT>七言。除句数外,其他方面与律诗相同。<p></p></P>* z; e8 O n4 C- b- V% N$ M
<P >绝句:也叫<FONT face="Times New Roman">“</FONT>截句<FONT face="Times New Roman">”</FONT>、<FONT face="Times New Roman">“</FONT>断句<FONT face="Times New Roman">”</FONT>。狭义的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>绝句<FONT face="Times New Roman">”</FONT>指近体诗的一种,每首四句,分五言、七言两类。<p></p></P>
6 A; t" V9 ~6 g& `5 A" c: a3 [<P >广义的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>绝句<FONT face="Times New Roman">”</FONT>包括<FONT face="Times New Roman">“</FONT>古绝<FONT face="Times New Roman">”</FONT>和<FONT face="Times New Roman">“</FONT>律绝<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,前者属于古体诗的范畴,后者属于近体诗的范畴。<p></p></P>
0 P3 v. z" N# `7 ?' X<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>7 l& w6 S- B6 X4 F
<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>
) s. T c# y" ]<P >二、近体诗的押韵<p></p></P>
: F& `. w( u; y8 H% z<P ><FONT face="Times New Roman">1</FONT>、押平声韵<p></p></P>$ b: z5 x# d) V, f" F
<P ><FONT face="Times New Roman">2</FONT>、句尾押韵,偶句押韵,首句可押韵也可不押韵(首句最后一字如果押韵就为平声,不押韵就为仄声,三、五、七句最后一字为仄)。<p></p></P>
3 l0 }: o4 i- F5 ]& Y" o<P ><FONT face="Times New Roman">3</FONT>、一韵到底,不能换韵。<p></p></P>3 B% Y9 l3 X9 N
<P ><FONT face="Times New Roman">4</FONT>、不出韵(这指的是“平水韵”,有兴趣的请参考王力《古代汉语》,第四册,附录二,“诗韵常用字表”,清代周兆基《佩文诗韵释要》。)<p></p></P>
, ]# j9 N" Q& y' h% |: k1 x$ n<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>0 N! s7 B& O: l1 N
<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P> @3 x4 g0 G: A; n% ]' q% |" @
<P >三、近体诗的对仗<p></p></P>
; W: b8 I" U/ S2 w% g4 ~' n" h<P >七言律诗和五、七言排律,除首联、尾联以外,各联都要求对仗;五、七言绝句(律绝),可对可不对。<p></p></P>
2 [/ a6 u1 L0 T* W3 i<P >关于近体诗对仗问题,下面讨论几个较为特殊的情况。<p></p></P>) r7 y% h& u2 L! s% { @
<P >(一)流水对<p></p></P>0 D( a A' K3 ^% F& K3 }' M8 g5 B4 J
<P >又叫<FONT face="Times New Roman">“</FONT>串对<FONT face="Times New Roman">”——</FONT>上下联相串成对,表示承接、条件、因果等关系,。这种对仗顺势而下,有如流水,故名。例如:<p></p></P>5 z3 n3 _9 Z- C8 F2 I ?4 |$ z
<P >欲穷千里目,更上一层楼。<p></p></P>5 V- _) U# ]3 v5 F$ |
<P >即从巴峡穿巫峡,便下襄阳向洛阳。<p></p></P>
9 Z+ S! \" w9 H+ E<P >(二)借对<p></p></P>
3 L9 G: w7 \! o. D0 [3 |8 n<P ><FONT face="Times New Roman">1.</FONT>利用多义的现象构成对仗<FONT face="Times New Roman">——</FONT>多义之字,在句中用的本是甲义,但同时借用其乙义来与另一字相对。例如:<p></p></P>; a E- y$ x8 _- m7 j
<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>$ k9 C1 v: H: H4 n$ G
<P >酒中堪累月,身外即浮云。(杜审言《秋夜宴临津郑明府宅》)<p></p></P>
- A( J5 b+ I8 ?<P ><FONT face="Times New Roman">“</FONT>月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>字,从句义上看,应是<FONT face="Times New Roman">“</FONT>年月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,这里又借用为<FONT face="Times New Roman">“</FONT>日月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>与<FONT face="Times New Roman">“</FONT>云<FONT face="Times New Roman">”</FONT>相对。<p></p></P>8 @, M8 F5 R; H4 T8 C
<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>
1 a' m8 ~; S2 x1 X( t<P >酒债寻常行处有,人生七十古来稀。(杜甫《曲江》)<p></p></P>
5 B9 N# h) E4 n! \6 |) v<P ><FONT face="Times New Roman">“</FONT>寻常<FONT face="Times New Roman">”</FONT>是<FONT face="Times New Roman">“</FONT>通常<FONT face="Times New Roman">”</FONT>之意,这里又借用<FONT face="Times New Roman">“</FONT>八尺为寻,倍寻为常<FONT face="Times New Roman">”</FONT>之义,与<FONT face="Times New Roman">“</FONT>七十<FONT face="Times New Roman">”</FONT>相对。<p></p></P>: ~4 p- g% a: p% {+ L) v
<P ><FONT face="Times New Roman">2.</FONT>借音构成对仗。例如:<p></p></P>
. n D% Q* D1 K4 Y+ c<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>
7 k- e6 Z, {# A, y<P >事直皇天在,归迟白发生。<FONT face="Times New Roman">( </FONT>刘长卿《新安奉送穆谕德》<FONT face="Times New Roman">)<p></p></FONT></P>9 ]- S l p7 D* s. l# ~& \
<P ><FONT face="Times New Roman">“</FONT>皇<FONT face="Times New Roman">”</FONT>字,用的是<FONT face="Times New Roman">“</FONT>皇天<FONT face="Times New Roman">”</FONT>的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>皇<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,又借为<FONT face="Times New Roman">“</FONT>黄<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,与<FONT face="Times New Roman">“</FONT>白<FONT face="Times New Roman">”</FONT>相对。<p></p></P>
3 B9 w# {5 f; _1 z6 g<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>2 X2 |0 p2 j" W, {+ W
<P >山入白楼沙苑暮,潮生沧海野塘春。(元稹《寄乐天》)<p></p></P>6 d4 u! t8 I% `% V2 {
<P ><FONT face="Times New Roman">“</FONT>沧<FONT face="Times New Roman">”</FONT>字,用的是<FONT face="Times New Roman">“</FONT>沧海<FONT face="Times New Roman">”</FONT>的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>沧<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,又借为<FONT face="Times New Roman">“</FONT>苍<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,与<FONT face="Times New Roman">“</FONT>白<FONT face="Times New Roman">”</FONT>相对。<FONT face="Times New Roman"> <p></p></FONT></P>* R+ n% O) j% D2 j, }$ z
<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P> |
|