|
|
<P >一、关于近体诗的定义<p></p></P>
# [4 J7 x& }& d4 S+ z; l3 F<P >古体诗:唐代以后指区别于近体诗的一种诗体。这种诗体形成于汉魏六朝,有四言、五言、六言、七言、杂言诸种形式,句数没有限制,各句的字数也可以不齐,平仄和用韵都比较自由。也叫古诗或古风。<p></p></P>
% S$ T4 y: u: o' C<P >近体诗:唐代形成的律诗和绝句的通称(区别于古体诗),句数、字数和平仄、用韵等都有比较严格的规定。<p></p></P>
* W( _* n. ?- {0 B6 T<P >律诗:近体诗的一种,格律严密,故名。起源于南北朝,成熟于唐初。以八句为定格,分五言、七言两体,简称五律、七律。<p></p></P>
/ e/ j- Q3 M2 Z; o3 h& C& f# N<P >排律:律诗的一种,又叫长律。就律诗定格加以铺排延长,故名。每首至少十句,有多至两百句以上者。分五言<FONT face="Times New Roman">-</FONT>七言。除句数外,其他方面与律诗相同。<p></p></P>+ |) n1 f R6 N% C; F
<P >绝句:也叫<FONT face="Times New Roman">“</FONT>截句<FONT face="Times New Roman">”</FONT>、<FONT face="Times New Roman">“</FONT>断句<FONT face="Times New Roman">”</FONT>。狭义的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>绝句<FONT face="Times New Roman">”</FONT>指近体诗的一种,每首四句,分五言、七言两类。<p></p></P>9 p8 t0 ?( N0 o1 \8 Q' C- @- E# P
<P >广义的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>绝句<FONT face="Times New Roman">”</FONT>包括<FONT face="Times New Roman">“</FONT>古绝<FONT face="Times New Roman">”</FONT>和<FONT face="Times New Roman">“</FONT>律绝<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,前者属于古体诗的范畴,后者属于近体诗的范畴。<p></p></P>" P& V& P" C6 N5 L# V; M! n& y4 ]" ~4 G- g' K
<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>1 c) O/ q; E* ?
<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>- p3 Q+ a: }0 o3 q5 j$ B
<P >二、近体诗的押韵<p></p></P>0 Q B1 ?) V7 W' f
<P ><FONT face="Times New Roman">1</FONT>、押平声韵<p></p></P>: m, Q, J8 J! O' x1 ^* q' Z- f
<P ><FONT face="Times New Roman">2</FONT>、句尾押韵,偶句押韵,首句可押韵也可不押韵(首句最后一字如果押韵就为平声,不押韵就为仄声,三、五、七句最后一字为仄)。<p></p></P>8 B7 d' ^" I9 f. `
<P ><FONT face="Times New Roman">3</FONT>、一韵到底,不能换韵。<p></p></P>7 d- V# W" h4 }% G/ c0 G7 b4 ^
<P ><FONT face="Times New Roman">4</FONT>、不出韵(这指的是“平水韵”,有兴趣的请参考王力《古代汉语》,第四册,附录二,“诗韵常用字表”,清代周兆基《佩文诗韵释要》。)<p></p></P>
9 p( z6 U1 h u- T7 }<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>
" W( ~9 d& C; Z$ J# _<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>
0 \ f7 L5 k) B7 j2 f' t4 k7 A<P >三、近体诗的对仗<p></p></P>+ q5 W; ?7 l6 q: P1 _5 T. I
<P >七言律诗和五、七言排律,除首联、尾联以外,各联都要求对仗;五、七言绝句(律绝),可对可不对。<p></p></P>
+ m9 u9 Z- e" R3 D% N% N o6 }<P >关于近体诗对仗问题,下面讨论几个较为特殊的情况。<p></p></P>
! ^1 U: l' l. j% Z: Q! A<P >(一)流水对<p></p></P>
/ c. Q9 ^0 k4 ?9 m8 G) a<P >又叫<FONT face="Times New Roman">“</FONT>串对<FONT face="Times New Roman">”——</FONT>上下联相串成对,表示承接、条件、因果等关系,。这种对仗顺势而下,有如流水,故名。例如:<p></p></P>' M2 f) y: k s* F# |$ Z
<P >欲穷千里目,更上一层楼。<p></p></P>( ]& e+ G" {7 i. B; z
<P >即从巴峡穿巫峡,便下襄阳向洛阳。<p></p></P>
! T- B, s! a( O8 I, {# s<P >(二)借对<p></p></P>
& I* U* \, l r<P ><FONT face="Times New Roman">1.</FONT>利用多义的现象构成对仗<FONT face="Times New Roman">——</FONT>多义之字,在句中用的本是甲义,但同时借用其乙义来与另一字相对。例如:<p></p></P>
. E: ^. R& ~/ k2 I; M<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>1 O8 M7 I' c5 C9 }$ o7 a
<P >酒中堪累月,身外即浮云。(杜审言《秋夜宴临津郑明府宅》)<p></p></P>/ S! V' c8 M5 O/ c8 q, Y2 Z
<P ><FONT face="Times New Roman">“</FONT>月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>字,从句义上看,应是<FONT face="Times New Roman">“</FONT>年月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,这里又借用为<FONT face="Times New Roman">“</FONT>日月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>与<FONT face="Times New Roman">“</FONT>云<FONT face="Times New Roman">”</FONT>相对。<p></p></P>! ^* L8 S* J0 I$ W7 K, O
<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>
/ Z, m* E- m& n% h7 k+ W<P >酒债寻常行处有,人生七十古来稀。(杜甫《曲江》)<p></p></P>$ r5 w* e- g* }; n/ u1 R
<P ><FONT face="Times New Roman">“</FONT>寻常<FONT face="Times New Roman">”</FONT>是<FONT face="Times New Roman">“</FONT>通常<FONT face="Times New Roman">”</FONT>之意,这里又借用<FONT face="Times New Roman">“</FONT>八尺为寻,倍寻为常<FONT face="Times New Roman">”</FONT>之义,与<FONT face="Times New Roman">“</FONT>七十<FONT face="Times New Roman">”</FONT>相对。<p></p></P>
3 `4 O) \6 b+ j9 G1 S/ G<P ><FONT face="Times New Roman">2.</FONT>借音构成对仗。例如:<p></p></P>
x+ b1 u1 u2 \<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>- X3 }+ l% q5 ^. K( S
<P >事直皇天在,归迟白发生。<FONT face="Times New Roman">( </FONT>刘长卿《新安奉送穆谕德》<FONT face="Times New Roman">)<p></p></FONT></P>
' ?( D& p1 F2 {) P, H<P ><FONT face="Times New Roman">“</FONT>皇<FONT face="Times New Roman">”</FONT>字,用的是<FONT face="Times New Roman">“</FONT>皇天<FONT face="Times New Roman">”</FONT>的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>皇<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,又借为<FONT face="Times New Roman">“</FONT>黄<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,与<FONT face="Times New Roman">“</FONT>白<FONT face="Times New Roman">”</FONT>相对。<p></p></P>7 g: s! o5 r5 \' g/ C
<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>
4 M6 W0 D" C' K<P >山入白楼沙苑暮,潮生沧海野塘春。(元稹《寄乐天》)<p></p></P>
1 D' t3 u6 l+ R7 X- x9 J. A<P ><FONT face="Times New Roman">“</FONT>沧<FONT face="Times New Roman">”</FONT>字,用的是<FONT face="Times New Roman">“</FONT>沧海<FONT face="Times New Roman">”</FONT>的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>沧<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,又借为<FONT face="Times New Roman">“</FONT>苍<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,与<FONT face="Times New Roman">“</FONT>白<FONT face="Times New Roman">”</FONT>相对。<FONT face="Times New Roman"> <p></p></FONT></P>% [2 U$ d* B: Z# X5 t% |
<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P> |
|